ПСИХОЛОГИЯДА ШАХСЛАРАРО МУЛОҚОТ ТУШУНЧАСИ ВА УНИНГ ШАХС ШАКЛЛАНИШИДАГИ ИЖТИМОИЙ ПСИХОЛОГИК ФЕНОМЕНОЛОГИЯСИ
Main Article Content
Abstract
"Мулоқот" категорияси "фикрлаш", "хулқ-атвор", "шахс", "муносабатлар" каби категориялар билан бир қаторда психология фанида марказий ўринлардан бирини эгаллайди. Шахслараро мулоқот - бу икки ёки ундан ортиқ шахсларнинг ўзаро билиш, муносабатларни ўрнатиш ва ривожлантиришга қаратилган ва ушбу жараён иштирокчиларининг ҳолатлари, муносабатлари, хатти-ҳаракатлари ва биргаликдаги фаолиятини тартибга солишга ўзаро таъсир кўрсатишни ўз ичига олган ўзаро таъсир жараёни. Сўнгги 20-25 йил ичида мулоқот муаммосини ўрганиш психология фанининг ва айниқса, ижтимоий психологиянинг этакчи тадқиқот йўналишларидан бирига айланди. Унинг психологик тадқиқотлар марказига ўтиши сўнгги йигирма йил ичида ижтимоий психологияда ўзини аниқ белгилаб берган услубий вазиятнинг ўзгариши билан изоҳланади. Тадқиқот мавзусидан мулоқот бир вақтнинг ўзида биринчи когнитив жараёнларни, сўнгра бутун шахснинг шахсиятини ўрганиш усулига, принципига айланди [2]. Мулоқот - бу одамларнинг биргаликдаги фаолиятининг ҳар қандай шаклини ўз ичига олган инсоний муносабатларнинг ҳақиқати. Бироқ, бу муносабатларнинг табиати бошқача тушунилади. Баъзан фаолият ва мулоқот инсон ижтимоий борлиғининг икки томони сифатида қаралади; бошқа ҳолларда мулоқот ҳар қандай фаолиятнинг элементи сифатида тушунилади, иккинчиси эса мулоқотнинг шарти сифатида қаралади. Ниҳоят, мулоқотни алоҳида фаолият тури сифатида талқин қилиш мумкин [5].
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
References
Андреева Г.М. Ижтимоий психология. М., 2011 йил.
Бодалев A.A. Шахс ва мулоқот. М., 1983 йил.
Бодалев A.A. Шахслараро мулоқот психологияси. Рязань, 1994 йил.
Дружинин В.Н. Психологик тадқиқотларнинг тузилиши ва мантиғи. М., 1993 йил.
Шахслараро мулоқот: дарслик. В.Н. Куницина, Н.В. Казаринова. Польша. СПБ., 2002 йил.
Амалий психодиагностика. Усуллар ва тестлар. Д.Я. Райгородский. М., 2008 йил.
Рукавишников A.A. Шахслараро муносабатлар сўровномаси. Ярославь, 1992 йил.
Шахс ижтимоий компетенсиялари шаклланишида стеоретипларнинг ўрни. Педагогик маҳорат журнали. - Бухоро, 2018. - №4. - Б. 94-97.
Психологияда фрустрасия муаммосининг ўрганилганлиги ва унинг экспьериментал тадқиқи хусусида. Бухду магистрантлар ва иқтидорли талабаларнинг “Тафаккур ва талқин” илмий-амалий конференцияси мақолалар тўплами. Бухоро, 2020. - Б. 82-86.